Opieka nad pacjentem z ograniczeniem w poruszaniu się oraz stomią
Opieka nad pacjentem z ograniczeniem w poruszaniu się oraz stomią wymaga kompleksowego i holistycznego podejścia, uwzględniającego zarówno aspekty fizyczne, jak i psychologiczne. Ograniczenie mobilności wpływa na wiele obszarów życia pacjenta, takich jak codzienna aktywność, zaspokajanie podstawowych potrzeb fizjologicznych, a także poczucie niezależności i komfortu psychicznego.
Stomia, jako dodatkowe wyzwanie, wiąże się z koniecznością nauki jej pielęgnacji oraz adaptacji do nowej sytuacji życiowej, co może budzić u pacjenta lęk, frustrację lub poczucie wstydu. Celem działań pielęgniarskich jest nie tylko wsparcie pacjenta w codziennym funkcjonowaniu, ale również pomoc w zaakceptowaniu zmian, które nastąpiły w jego życiu. Właściwie zaplanowana opieka powinna obejmować zarówno profilaktykę powikłań wynikających z unieruchomienia, jak i edukację pacjenta w zakresie samodzielnej pielęgnacji stomii oraz mobilizacji do aktywności w ramach jego możliwości. Ważnym elementem opieki jest również zapewnienie pacjentowi wsparcia emocjonalnego, które pomoże mu odzyskać poczucie godności i poprawić jakość życia.
Diagnoza potrzeb
Trudności chorego z zaspokajaniem potrzeb z powodu ograniczenia w poruszaniu się – Opisuje trudności, jakie napotyka pacjent w codziennym funkcjonowaniu. Może to dotyczyć zarówno fizycznych barier, jak i psychologicznych aspektów związanych z akceptacją stomii. To diagnoza, która uwzględnia zarówno aspekty medyczne, jak i psychospołeczne, co może być istotne przy planowaniu dalszej opieki i rehabilitacji pacjenta.
Cele opieki
• Zapewnienie zaspokojenia podstawowych potrzeb pacjenta:
• Pomoc w codziennych czynnościach, takich jak higiena, odżywianie, eliminacja.
• Poprawa mobilności pacjenta w miarę możliwości
• Zachęcanie do aktywności fizycznej w ramach możliwości i rehabilitacji.
Cele opieki
• Zapobieganie powikłaniom wynikającym z ograniczenia ruchu:
• Profilaktyka odleżyn, infekcji oraz innych skutków unieruchomienia.
• Wsparcie psychologiczne i edukacyjne pacjenta:
• Pomoc w akceptacji sytuacji zdrowotnej oraz nauka samodzielnego radzenia sobie ze stomią.
Cele opieki
• Zapewnienie komfortu fizycznego i psychicznego:
• Dbanie o dobre samopoczucie pacjenta i jego godność.
Działania pielęgniarskie
Pomoc w codziennych czynnościach:
• Asystowanie przy czynnościach higienicznych, w tym przy pielęgnacji stomii.
• Pomoc w karmieniu i utrzymaniu odpowiedniego nawodnienia pacjenta.
• Organizowanie przestrzeni wokół pacjenta, aby ułatwić dostęp do niezbędnych rzeczy.
Higiena
Asystowanie pacjentowi w pielęgnacji ciała i stomii.
Odżywianie
Pomoc w karmieniu i nawadnianiu.
Dostępność
Organizacja przestrzeni i ułatwianie dostępu do potrzebnych rzeczy.
Działania pielęgniarskie: monitorowanie i profilaktyka
Monitorowanie stanu zdrowia:
• Regularna ocena stanu skóry wokół stomii, aby zapobiec odparzeniom i infekcjom.
• Kontrola wydalin przez stomię, np. pod kątem zmian w konsystencji, ilości czy zapachu.
• Obserwacja ogólnego stanu zdrowia pacjenta, w tym jego nastroju i poziomu bólu.
Zapobieganie powikłaniom:
• Regularne zmienianie pozycji pacjenta w łóżku w celu zapobiegania odleżynom.
• Nauka pacjenta i jego opiekunów zasad pielęgnacji stomii oraz dbania o skórę wokół niej.
• Stosowanie odpowiednich środków pielęgnacyjnych i opatrunków.
Skóra
Regularna ocena stanu skóry wokół stomii.
Wydaliny
Kontrola wydalin przez stomię.
Odżywianie
Utrzymanie odpowiedniego poziomu nawodnienia.
Aktywność
Zmiana pozycji pacjenta w łóżku.
Działania pielęgniarskie : rehabilitacja i edukacja
Wsparcie w rehabilitacji:
• Współpraca z fizjoterapeutą w celu opracowania ćwiczeń dostosowanych do stanu pacjenta.
• Zachęcanie pacjenta do stopniowego podejmowania aktywności fizycznej, np. próby siadania, wstawania czy krótkich spacerów.
Edukacja i wsparcie psychologiczne:
• Wyjaśnianie pacjentowi celu i zasad pielęgnacji stomii, aby zmniejszyć lęk.
• Motywowanie pacjenta do samodzielności w miarę możliwości.
• Zapewnienie wsparcia emocjonalnego i rozmowa o trudnościach związanych z ograniczoną mobilnością.

1

2

3

4

1

Fizjoterapia
Współpraca z fizjoterapeutą.

2

Aktywność
Zachęcanie do ćwiczeń.

3

Edukacja
Nauka pielęgnacji stomii.

4

Wsparcie
Rozmowa o trudnościach.
Działania pielęgniarskie: organizacja środowiska
Organizacja środowiska pacjenta:
• Zapewnienie odpowiednich warunków w miejscu pobytu pacjenta (np. wygodne łóżko, dostęp do pomocy pielęgniarskiej, materiały do pielęgnacji stomii).
• Przygotowanie pomocy technicznych, takich jak balkoniki, wózki inwalidzkie lub uchwyty ułatwiające poruszanie się.

1

Łóżko
Wygodne łóżko, dostęp do pomocy pielęgniarskiej.

2

Sprzęt
Materiały do pielęgnacji stomii.

3

Pomoc
Balkoniki, wózki inwalidzkie.
Podsumowanie
Działania pielęgniarskie powinny być indywidualnie dostosowane do potrzeb pacjenta, uwzględniając jego stan fizyczny, psychiczny i możliwości poprawy. Kluczowe jest zapewnienie godności i wsparcia emocjonalnego pacjentowi, co wpłynie pozytywnie na jego adaptację do sytuacji zdrowotnej.
Wspomaganie pacjenta w codziennych czynnościach, regularne monitorowanie stanu zdrowia oraz zapobieganie powikłaniom są podstawowymi elementami kompleksowej opieki.
Współpraca z fizjoterapeutą, edukacja i wsparcie psychologiczne pomagają pacjentowi w odzyskaniu mobilności i akceptacji nowej sytuacji. Organizacja komfortowego środowiska ułatwia pacjentowi codzienne życie.
Dziękujemy za uwagę.
Angelika Oltuch 
Anna Urbanowicz 
Katarzyna Nolbert 
Weronika Tomczyńska